Armatorom ku rozwadze…

 

Statek jest dużym obiektem pływającym przeznaczonym do przewozu ludzi i ładunków.

Mały statek wodny to środek techniczny zwykle bezpokładowy, z napędem wiosłowym, żaglowym lub mechanicznym.

Klasyfikacja Środków Trwałych ewidencjonuje statki jako ruchome środki techniczne z nazewnictwem tabor pływający i konstrukcje pływające do zaliczania, których decyduje przeznaczenie, konstrukcja i wyposażenie. Dalszy podział taboru pływającego to: morski, śródlądowy, pasażerski, towarowy, rybołówstwa, ratowniczy, sportowy lub techniczny.

Polska Klasyfikacja Działalności podaje w Sekcji H dział 50 – Transport wodny: obejmuje działalność związaną z przewozem osób i towarów realizowanych drogami wodnymi jak również działalność wspomagającą przewozy świadczone przez stacje, porty, terminale oraz urządzenia obsługi pasażerów, bagażu i ładunków.

Nazewnictwo rodzajowe posiada związek z przeznaczeniem, natomiast parametry techniczne z terytorium żeglugowym tj. morskim, przybrzeżnym lub śródlądowym.

Środki techniczne pływające z zasady stanowią produkt jednostkowy zbudowany pod oczekiwania armatora zaś powtarzalność bywa rzadkością. W przypadku flotylli powtarzalne są jednostki konstrukcyjnie, natomiast zużycie techniczno-eksploatacyjne niekoniecznie. To też wycena posiada własne podejścia do szacowania wartości. Należy również uwzględnić fakt zachowania tajemnicy handlowej stron i nieujawniania ceny transakcyjnej chociażby podobnych jednostek do wycenianej.

Podział konstrukcyjny jednostek pływających bywa różnorodny oraz specjalistyczny od towarów masowych stałych lub ciekłych poprzez kontenery, przewozy osób do zadań specjalistycznych łącznie. Spotykamy lodołamacze, pogłębiarki, wiertnice, żurawie itp., przy czym nie wszystkie konstrukcje są wyposażone wyłącznie we własne napędy tj. barki, pontony, pomosty, pogłębiarki itp.

Ocena dokumentacji źródłowej

Statki posiadają „Certyfikat okrętowy stały”, „Świadectwo pomiarowe” oraz dokument rejestracyjny.

Wyceniający bada aktualność rejestrową jednostki pływającej tj. kartę bezpieczeństwa i świadectwo klasy, z których podejmuje wiedzę o parametrach oraz terminach ważności. Z dokumentacji eksploatacyjnej dziennika pokładowego oraz pracy maszynowni dowiaduje się o stanie środka technicznego jak również pracochłonności wykonywanej przez układ napędowy i obwody towarzyszące. Ważne jest rozpoznanie zakresu prac przy remontach klasowych. Paszportyzacja środka transportu wodnego winna zawierać dokumenty stanowiące o gotowości na pływanie przepisami szczegółowymi wymagane np. pozwolenie radiowe, zaświadczenie zgodności zapobiegania zanieczyszczeniom olejami i odpadami, protokół badania sprzętu p. poż., wyposażenie kadłubowe, ratunkowe, sygnalizacyjne. Statki eksploatowane są poddawane przeglądom klasyfikacyjnym dla nadania klasy przez PRS. Przeglądy okresowe dla odnowienia klasy potwierdzają zgodność stanu technicznego z przepisami i wymaganiami dodatkowymi oraz posiadanie ważnych dokumentów lub cech stwierdzających np. legalizacje. Przeglądy doraźne przeprowadzane są po zgłoszeniu jednostki lub poszczególnych mechanizmów, urządzeń lub elementów wyposażenia do przeglądu niezależnego od okresowego.

 

Procedura wyceny

Wypracowanie metody, techniki analitycznej i podejścia są uzależnione od zasobu informacji stanowiących udokumentowane źródło pochodzenia. Technika oczekuje określenia stanu zużycia fizycznego po latach dotychczasowej eksploatacji. Podejście oparte na trwałości przyjmuje się, iż żywotność jednostek wynosi od 40 do 50 lat, przy czym w tym okresie mogą być przeprowadzone modernizacje, wymiany zespołów, naprawy klasowe itp.

Określenie zużycia fizycznego na podstawie lat użytkowania powoduje obniżenie wartości jednostki nowej tej samej generacji, a zastosowanie współczynnika ryzyka handlowego prowadzi do prawdopodobnej wartości rynkowej.

Innym podejściem jest ocena techniczna stanu kadłuba, zespołu napędowego oraz wyposażenia poprzez ich udział w wartości całej jednostki. Posiadając cenę jednostki nowej lub podobnej możemy podejściem kosztowym określić aktualną wartość przy wspomaganiu współczynnikiem nowoczesności konstrukcji a niekiedy również chłonności rynku wtórnego.

 

Autoryzacja

Praca rzeczoznawcy wyceniającego statek nakłada obowiązek rzetelnej identyfikacji przedmiotu wyceny biorąc pod uwagę technologię budowy oraz warunki eksploatacji. Błędne są sugestie porównywalności jednostek rynku wtórnego do pierwotnego. Należy uwzględnić postęp techniczny, nowatorstwo, materiały i efektywność produkcji ulegające postępującym zmianom nie tylko pod oczekiwania armatora, lecz również pozycji wiodącej wśród konkurencji i efektywności przemysłu stoczniowego. Wykazanie umiejscowienia jednostki w ofercie handlowej sprzyja wiarygodności opracowania z wartością w obszarze zainteresowania potencjalnych nabywców, co nie musi być równoznaczne z przyszłą ceną transakcyjną, która bardzo często jest uzależniona od dodatkowych gospodarczo-ekonomicznych czynników.

Podstawowym celem wyceny jest określenie wartości godziwej wycenianego przedmiotu przy zastosowaniu określonych metod, procedur i zasad. Założenia przyjęte do wyceny powinny być uzasadnione i wiarygodne. Wycena wymaga przeprowadzenia w sposób obiektywny, prawidłowy, bezstronny i rzetelny.

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie techniki pracy rzeczoznawcy (wyceniającego) posiadającego obowiązek wykazania zastosowanej ścieżki procedur po przeprowadzonej inspekcji oraz badaniu dokumentacji źródłowej, która doprowadziła do szacowania wartości przedmiotu wyceny.

 

Dyplomowany
Rzeczoznawca wyceny ruchomości
inż. Adam Pawski

 

 

Flota lodołamaczy

Kuter rybacki

Jacht

Uzbrojenie pokładu statku żaglowego

Wnętrze sterówki statku żaglowego

Szalandy

Wyposażenie pokładowe barki paliwowej